Здравје: Истражување откри што повеќе влијае на животниот век – гените или начинот на живот

Охрид, 21. мај 2024 (ОХРИДПРЕС) – Здравиот начин на живот може да ги неутрализира негативните ефекти на гените кои го скратуваат животот за повеќе од 60%, покажаа резултатите од анализата на неколку големи долгорочни студии, објавени во списанието BMJ Evidence-Based Medicine.

Одамна е познато дека и гените и начинот на живот влијаат на очекуваниот животен век. Сепак, до сега немало големи студии кои ги потврдиле овие фактори. Според резултатите од новото истражување, и добрите гени и здравиот начин на живот заеднички го намалуваат ризикот од прерана смрт. Од друга страна, нездравиот начин на живот е поврзан со значително поголем ризик од прерана смрт, без оглед на генетските предиспозиции.

Категории по генетика

Научниците користеле податоци од проектот Биобанк на Британија за 353.742 возрасни лица со европско потекло кои биле регрутирани помеѓу 2006 и 2010 година и биле следени до 2021 година. Во студијата испитаниците биле класифицирани според генетската предиспозиција за времетраење на животот, т.н. оценка за полигенски ризик (PRS), кој комбинира неколку генетски варијанти за да се дојде до севкупна генетска предиспозиција за подолг или пократок животен век. Врз основа на податоците од студијата LifeGen, според PRS, учесниците беа класифицирани во три категории: долги (со најмал ризик), средни (од 2 до 4) и кратки (со највисок ризик).

Категории по начин на живот

Врз основа на американската студија NHANES, на учесниците им беа доделени поени за здрави животни навики кои вклучуваат непушење, умерено консумирање алкохол, редовна физичка активност, здрава телесна тежина, соодветно времетраење на спиењето и здрава исхрана. Врз основа на овие точки, животниот стил на учесниците беше категоризиран како поволен, среден и неповолен. За време на просечниот период на следење од речиси 13 години, умреле 24.239 учесници.

Оние кои биле генетски предиспонирани за краток животен век имале 21% поголеми шанси за прерана смрт, односно пред 75-годишна возраст, отколку оние кои биле генетски предиспонирани за долг живот, без разлика на начинот на живот. Од друга страна, оние кои имале неповолен начин на живот имале 78% поголеми шанси да починат предвреме од оние со умерен начин на живот, без разлика на нивната генетска предиспозиција.

Оптимална комбинација на здрав начин на живот

Резултатите од истражувањето сугерираат дека оптималната комбинација на здрав начин на живот се состои од четири фактори: непушење, редовна физичка активност, доволно ноќен сон и здрава исхрана.

Поволниот начин на живот го неутрализира генетскиот ризик

И покрај ова и некои други ограничувања, научниците истакнуваат дека нивните наоди покажуваат дека генетскиот ризик од пократок животен век или прерана смрт може да се неутрализира со поволен начин на живот за околу 62%. Кога ова ќе се претвори во години, следува дека луѓето со висок генетски ризик од скратен животен век на возраст од 40 години би можеле да го продолжат својот животен век за речиси 5,5 години со здрав начин на живот. (Крај)

извор: ОхридПрес фото: архива

@OhridPress - Преземањето на оваа содржина или на делови од неа без непосреден договор со редакцијата на OhridPress значи дека се согласувате со условите за преземање, кои се објавени тука